Onbevooroordeelde aandacht

Uit de Leeuwarder Courant van 17 december 2011

In het Leeuwarder Aanloophuis kunnen dak- en thuislozen in het weekeinde terecht. ,,Bij ons hoeven ze niks. Bij ons heeft iedereen weekend’’, zegt coördinator Titia de Boer.

(door WIM SCHRIJVER)

titiaOp de deur van het Aanloophuis in de Bagijnestraat in Leeuwarden is een groot metalen PXsymbool te vinden. Het is het oude Griekse monogram voor Christus. Op subtiele wijze wordt zo al bij de deur duidelijk gemaakt uit welk vaatje wordt getapt.

,,We gaan hier echt geen mensen bekeren, maar het is wel de identiteit waaruit we werken. Dat maakt het wel makkelijker om met elkaar in gesprek te raken over wat je inspireert’’, vertelt Titia de Boer, ruim een jaar coördinator van het Aanloophuis, dat sinds 1983 gedragen wordt door een interkerkelijke stichting. Ook instellingen en particulieren maken het werk door onder meer giften mogelijk.

De Boer is de enige betaalde, parttime kracht van het Aanloophuis naast de pakweg honderd vrijwilligers waardoor het pand op zaterdagmiddag en op zondag open kan zijn. De sociaal-psychiatrisch verpleegkundige solliciteerde, omdat de korte lijnen met vrijwilligers en bezoekers haar aanspreken. ,,Ik krijg hier echt de kans om met hart en ziel mijn werk te doen.’’

Sinds de start wil het Aanloophuis een laagdrempelige, warme plek zijn waar dak- en thuislozen en andere ,,mensen met een beperkt sociaal netwerk’’ in het weekeinde terecht kunnen, zo valt te lezen in het informatieboekje voor vrijwilligers met als titel ‘Behulpzaam door gewoon aanwezig te zijn’. Alles draait om de presentie, het aanwezig zijn. ,,Het voornaamste is dat je er bent voor de ander, dat je jezelf open wilt stellen zonder vooringenomen te zijn. Je bent er om de ander echt te ontmoeten.’’

Het Aanloophuis wil een plek zijn waar de gasten onbevooroordeeld kunnen aanschuiven, zo staat er. De Boer: ,,Het is in het weekend de enige opvangplek in Leeuwarden die open is. Bij ons hoeven ze niks. Bij ons heeft iedereen weekend. Hier hoef je niet te presteren, een uitkering aan te vragen, papieren te overhandigen. Hier kun je terecht om een goede zaterdag of zondag te hebben met een kopje thee of een kom soep.’’

Wie dat wil, kan op zondagmiddag boven in een zaaltje aanschuiven voor een laagdrempelige, christelijke viering. ,,Daar zitten gemiddeld zes tot twaalf bezoekers.’’ De vrijwilligers van het Aanloophuis hebben het aantal thuislozen in de loop der jaren zien groeien. En ook de problematiek. Ruim tien jaar geleden ging het pand zo’n anderhalf jaar dicht om pas weer open te gaan nadat er een professionele coördinator en ondersteuners waren die de vrijwilligers konden begeleiden. ,,De achtergrond van bezoekers is heel verschillend. Het zijn hoofdzakelijk mannen met allemaal hun eigen, vaak aangrijpende verhaal.’’

De Boer weet dat er soms hard geoordeeld wordt over de bezoekers. ,,Er worden dingen gezegd als: waarom gaan ze niet gewoon werken? Zo’n vraag kan heel terecht zijn, maar die kun je pas stellen als je echt een relatie hebt. Het is zo makkelijk om van buitenaf een oordeel te vellen.’’ Soms gaat het om mensen die prima opleidingen en banen hadden, maar hopeloos vastliepen door uiteenlopende problemen. ,,Waar anderen het wel redden door onder meer hun directe omgeving, is het bij hen toch van de rails gelopen.’’

Het gaat in het Aanloophuis niet om ‘goed doen’, maar om er te zijn voor de medemens, benadrukt de coördinator. ,, We zijn geen naïef clubje, maar een redelijk professionele organisatie binnen een goed draaiend aanbod in de stad.’’ Ze volgt zelf de tweejarige training Urban Mission, bedoeld voor mensen in haar functie en straatpastores. ,,We doen dit werk, omdat de maatschappij nu eenmaal zo in elkaar zit. En omdat we vanuit onze achtergrond er voor de medemens willen zijn.’’

Ze vervolgt: ,,En daarnaast is het goed om de discussie te blijven voeren waarom het Aanloophuis nodig is. Zoals je ook het gesprek moet aangaan over de noodzaak van bijvoorbeeld een voedselbank. Of waaromer in het weekeinde niets is voor de drugsgebruikers, die doordeweeks terecht kunnen in de gebruikersruimte aan de Zuidergrachtswal.’’ In Leeuwarden is namelijk een strikte scheiding tussen gebruikers en mensen die de dagopvang van het Leger des Heils bezoeken. Die laatste groep doet ook het Aanloophuis aan.

Twee jaar geleden werd de zorg van het Aanloophuis uitgebreid: met subsidie van de gemeente – die het Aanloophuis voor het eerst in 2009 kreeg – worden in de winter op woensdag gratis maaltijden verstrekt. En er is een natte ruimte gekomen met drie wc’s en een douche. ,,Daar wordt wekelijks gebruik van gemaakt. Ook kunnen gasten voor een klein bedrag hun kleding laten wassen.’’

Als coördinator is De Boer vol lof over de vrijwilligers. ,,Zeker toen ik hier net was, keek ik met bewondering naar hun inzet. Je merkt ook echt dat vrijwilligers het leuk vinden. Het is een heel positieve club.’’ Op de ramen van het Aanloophuis hangen affiches waarmee vrijwilligers worden geworven. ,,We hebben doorlopend behoefte aan nieuwe vrijwilligers. We hebben veel jonge mensen, maar die wisselen sneller, omdat ze andere dingen gaan doen of verhuizen. En er is een hele trouwe groep vrijwilligers die al jaren ontzettend veel energie in het Aanloophuis steken.’’

Op eerste kerstdag is er een uitgebreide kerstviering voor de gasten,waarbij samenzang en het kerstverhaal worden gecombineerd met een lopend buffet. Vorig jaar waren er ruim zestig bezoekers. ,,Ik was er toen voor het eerst bij. Het was heel bijzonder om mee te mogen maken’’, aldus De Boer.